پلان، نما و معرفي خانه شفيعي ها گرگان
دسته بندي :
کالاهای دیجیتال »
رشته معماری (کارآموزی_و_گزارشات)
1- موقعيت طبيعي اثر:
بناي تاريخي خانه شفيعي درشهر گرگان واقع شده است. شهر گرگان یکی از شهرهای سواحل دریایی خزرو مرکز استان گلستان و 155 متر از سطح دریای آزاد ارتفاع دارد.شهر گرگان در جنوب دریای خزر و در دامنه های کوه شاهوار و بر سر راه کشوری تهراه به مشهد واقع شده است. بخشهایی از شهر گرگان به صورت جلگه و جنگلی و بخشهایی نیز منطقه ای کوهستانی و مرتفع است. گرگان از جنوب به به جنگل و کوهستان محدود شده است. گرگان دارای سه ناحیه جلگه ای ، کوهپایه ای ، و کوهستانی است .کوههای معروف گرگان به نامهای النگ ، زیلان ، پیر گرده کوه ، شاهوار ، چل چلی ، چلبه ، گاو کشان و ... است. گرگان دارای اقلیم کوهستانی در جنوب و نیمه مرطوب در شمال است. رودهای متعدد گرگان از ارتفاعات جنوبی سرچشمه و به دریای خزر و خلیج گرگان می ریزد. مهمترین رودهای گرگان به نامهای رودخانه چهارباغ ، رودخانه گرمابدشت ، چهل و چهار آب ، انجیر آب ، شصت کلا و ... است.عمده ترین جاذبه های گردشگری طبیعت گردی (اکوتوریست ) گرگان عبارتند از پارک جنگلی نهارخوران ، النگ دره ، قرق ، شصت کلا ، گرمابدشت ، جنگل قرن آباد ، سر نومل ، هزار پیچ ، آبشار زیارت ، آبگرم زیارت ، جهان نما و ... .
2- موقعيت مكاني اثر:
بناي مذكور در استان گلستان، شهرستان گرگان و درمحله سرچشمه بافت قدیم گرگان قرار دارد. یکی از باارزش ترین بناهای تاریخی بافت قدیم گرگان خانه شفیعی است که در محله سرچشمه و در بین محلات دربنو، دوشنبه ای، نعلبندان و آثار باارزشی چون امامزاده نور، حمام سرچشمه، خانه های شیرنگی، تقوی ، باقری، میرشهیدی، رضاقلی نژاد قرار دارد که در سمت شمال آن خانه میرشهیدی در جنوب آن خانه علوی، در شرق امامزاده نور و خانه رضاقلی نژاد قرار دارد.
4- تاريخچه و وجه تسميه اثر:
6- نوع مالكيت اثر:
7- مشخصات معماری اثر:
خانه شفیعی با پلان مستطیل شکل و کشیدگی شرقی غربی است، و دارای دو حیاط مرتبط با هم که به شیوه حیاط مرکزی ساخته شده است می باشد. درب ورودی این بنا در سمت شرق قرار دارد و بوسیله دالانی به حیاط منتهی می گردد.
سازه اصلی بنا آجر و تا حدی چوب با اندود کاهگل و گچ می باشد که در بعضی قسمتها بر روی کرسی چینی آجری قرار گرفته است . سقف بنا شیروانی با پوشش سفال همگون با بافت تاریخی گرگان می باشد.
پس از عبور از دالان ورودی وارد حیاظ مستطیل شکلی (حیاظ شماره 1) می شزیم که در دوسمت شرق و غرب آن ساختمانهایی قرار گرفته است.
ساختمان شرقی از داخل حیاط سه طبقه و از بیرون دوطبقه دیده می شود و ساختمان غربی نیز یک طبقه است. در طبقه اول این ساختمان چسبیده به دیوار دالان بر روی سکوی جلوی اتاق سرویس بهداشتی قرار دارد که احتمالا الحاقی است.
این طبقه بر روی کف کرسی 20 سانتی متری قرار گرفته و شامل دو اتاق است که هر کدام دو در چوبی دولتی کمی عقب تر از جرز دارد.
در سمت چپ ضلع شرقی پله هایی قرار دارد که با یک چرخش 180 درجه طبقه اول را به دوم می رساند. این طبقه دارای تراسی چوبی با کف پوش آجری است که علاوه بر فراهم آوردن یک مسیر ارتباطی بین اتاقها دید خوبی به فضای بافت را ایجاد کرده است. طبقه دوم شامل یک اتاق که کف آن چوب فرش است و در دو طرف بنا درهای یک لتی قرار دارد که راه وارد شدن به این اتاق است. می توان از مساحت اتاق آنرا به عنوان اتاق کار نام برد.
پله های ورودی به طبقه سوم از دو طرف بنا و با یک چرخش 90 درجه است که ما را به طبقه انتهایی می رساند با ورود به این طبقه وارد تراس می شویم که سر تا سر بنا قرار دارد و بر روی کف چوبی آن یک کف پوش آجری قرار دارد.
8- ويژگي هاي خاص اثر:
در میان ابنیه های تاریخی استان همواره خانه هاي مسكوني كه به صورت مجموعه ساخته شده اند از اهميت خاصي برخوردارند. نوع ساخت، پلان بندی، نماسازی، ایجاد تزئینات، مواد ومصالح بکار رفته، ابعاد و اندازه، دوره ساخت و.... از موضوعاتی است که در مورد هر یک از اینگونه آثار می توان به تفسیر و تحقیق پرداخت. معمار سازنده با بهره گيري از اقيلم و مواد و مصالح و با ذوق و سليقه اثر معماري را خلق كرده كه هم در زمان ساخت و هم در زمان كنوني زيبا و جذاب است. در بنای خانه شفیعی همچون دیگر بناهای به جای مانده از دوره قاجار توجه خاصی به تزیینات می شده است كه از آن جمله مي توان به طاق و طاقنماهای جناغی، تزیینات آجری خفته راسته و .... در بالای در ورودی ستونهای آجری یا همان جرزهای دیوار شیرسرهای سه و دو طبقه، نرده های خراطی شده تراس ها، کف فرش آجری سکو و اتاقها ، ایوانها، آجرهای کناره جوی آب، حوض آب ، پنجره های گره چینی، در سردابه و .... اشاره نمود. البته از زیبایی های بصری دیگر میزان ارتفاع بناست . وجود سطوح شیبدار شیروانی ها، سفال و رنگ قرمز آن وجود تراس‌ها، پوشش گیاهی، دسترسی به چشم انداز بافت از طریق تراس ها و .... همگی از زیبایی هایی دیگر بنا به شمار می آیند.
درخانه شفيعي ستون‌هاي آجري در ميانه بدنه كه با گچ سفيد شده موجب تزئين بنا گرديد هم چنين نرده‌هاي خراطي شده پنجره‌هايي داراي شيشه‌هاي رنگي و گره‌چيني شده بالكن‌هاي تماما با چوب كه در ارتفاع زياد از بدنه نماي بيروني بنا نمايان مي‌باشد شيرسرهاي چوبي سه طبقه در زير پوشش شيرواني خانه شفيعي، درب‌ها و پنجره‌هاي متعدد در نماهاي خارجي و داخلي كه با ريتم مناسبي تكرار شده‌اندو حتي طاق‌نماهاي داخل اتاقها كه اب ابعاد و فاصله‌هاي مناسب دربدنه ديوارها نمايان است را مي‌توان از تزئينات وابسته به معماري خانه شفيعي نام برد. همچنين از عمده تزئينات اين بنا به صورت آجري، در پيرامون درگاه‌هاي ورودي به شكل ستونه و سرستو‌هاي چسبيده به بدنه و قوس‌هاي بالاي آن و نشيمن‌گاه‌هاي دوسوي ورودي و نيز كفسازي محوطه با آجر و فرمهاي ساده زيگزاگي ديده مي‌شود.
9- نوع بهره برداري قبلي وفعلي از اثر:
10- اقدامات انجام شده در مورد حريم اثر (حريم پيشنهادي):
11- دخل وتصرفات انجام شده ومشهود در اثر: